Έβαλαν λουκέτο ένα στα δύο περίπτερα της Αθήνας σε 15 χρόνια

Μπορεί τα περίπτερα να έχουν χάσει την κυρίαρχη θέση που είχαν στα πεζοδρόμια πριν ξεσπάσει την κρίση και να έχουν μειωθεί περίπου στο μισό, ο Δήμος Αθηναίων πάντως ξόδεψε περίπου 16.000 ευρώ για να βραβεύσει σχέδια αρχιτεκτόνων -προτάσεις για το πώς θα έπρεπε να είναι η μορφή τους στην Αθήνα του μέλλοντος.
Ο διαγωνισμός οργανώθηκε και ολοκληρώθηκε πέρυσι, ενώ όλα τα σχέδια, βραβευμένα και μη, θα εκτίθενται από σήμερα και έως τις 24/1 στο Γκάζι (Τεχνόπολη). Φαίνεται όμως ότι όπως τα περίπτερα προορίζονται για αγορές «του ποδαριού», η ίδια νοοτροπία χαρακτηρίζει τη διαδικασία, καθώς οι περιπτερούχοι δεν έχουν κληθεί να εκφέρουν άποψη, ενώ και ο πρόεδρος της Ενωσης Περιπτερούχων-Καπνοπωλών Θ. Μάλλιος μάς δήλωσε ότι ενημερώθηκε από εμάς (!) για την έκθεση στο Γκάζι.

Ο τρόπος λειτουργίας των περιπτέρων χαρακτηριζόταν επί δεκαετίες από αρκετή αδιαφάνεια. Δικαιούχοι θέσης περιπτέρου ήταν μετά τους πολέμους οι ανάπηροι και οι συγγενείς θυμάτων που έπεσαν στις μάχες, ενώ αργότερα προστέθηκαν και άλλες κατηγορίες. Στην πραγματικότητα, οι δικαιούχοι ενοικίαζαν το δικαίωμα που είχαν πάρει από το υπουργείο Αμυνας σε επιχειρηματίες, ενώ για τις πιο προσοδοφόρες θέσεις καταβάλλονταν και μεγάλα ποσά για «αέρα» τις εποχές της ευμάρειας. Με τη σειρά τους, πολλοί περιπτερούχοι σκαρφίζονταν χίλιους τρόπους για να αυξήσουν τα έσοδά τους, πολλαπλασιάζοντας όχι μόνο τα είδη που πωλούσαν αλλά και το χώρο που καταλάμβαναν στο πεζοδρόμιο με ψυγεία, σταντ και άλλες κατασκευές.

Ο κ. Μάλλιος παραδέχεται πως εκείνες τις εποχές λειτούργησαν όντως σε ορισμένες περιπτώσεις «κυκλώματα» δικηγόρων και χονδρεμπόρων, οι οποίοι σε συνδυασμό με σωματεία αναπήρων εξασφάλιζαν καλές θέσεις περιπτέρων σε όσους είχαν ρευστό για να πληρώσουν. «Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν ανατραπεί», μας λέει ο πρόεδρος των περιπτερούχων: «Οι μισοί συνάδελφοι που γνώριζα πριν από το 2010 βρίσκονται πλέον εκτός περιπτέρων. Ταυτόχρονα, υπάρχουν και εκείνοι που μη έχοντας άλλη απασχόληση παίρνουν ένα περίπτερο, νομίζοντας ότι μπορεί να βγει εύκολα ένα μεροκάματο και εγκλωβίζονται. Μετά από λίγους μήνες, εξαφανίζονται αφήνοντας πίσω χρέη».

Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, όταν επί δημαρχίας Αβραμόπουλου έγινε μια οργανωμένη προσπάθεια να αλλάξει η μορφή των περιπτέρων, υπήρχαν στην Αθήνα γύρω στα 1.200, λέει ο κ. Μάλλιος. Σήμερα, σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Αθηναίων Γ.Χ. Αποστολόπουλο, έχουν απομείνει 641, εκ των οποίων τα 491 λειτουργούν από τους εν ζωή δικαιούχους του παλαιού καθεστώτος και τα υπόλοιπα 150 από συμβόλαια που παραμένουν σε ισχύ για περίπτερα όμως που έχουν περιέλθει στο δήμο. 

Με βάση μνημονιακό νόμο, όλα τα περίπτερα περιέρχονται στην κατοχή των δήμων και από εκεί μοιράζονται οι θέσεις εν μέρει (30%) για κάλυψη αναγκών ευπαθών ομάδων (ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι) και κατά το υπόλοιπο 70% με δημοπρασία. Πάντως, στο Δήμο Αθηναίων δεν έχει οργανωθεί μέχρι σήμερα καμία τέτοια δημοπρασία. Αντιθέτως, έχουν ξηλωθεί από το 2013 συνολικά 211 περίπτερα, με τη λογική ότι δεν υπήρχε εμπορικό ενδιαφέρον για τη λειτουργία τους και εμπόδιζαν την ελεύθερη διέλευση ή είχαν μετατραπεί σε ανθυγιεινές εστίες. Επίσης, σύμφωνα με τον κ. Αποστολόπουλο, υπάρχουν και 81 περίπτερα που έχουν περιέλθει στην κατοχή του Δήμου Αθηναίων αλλά παραμένουν κενά.